0 
Sabit Sıcaklık Isı Dedektörü Nedir ve Nasıl Çalışır?
Sabit sıcaklık dedektörleri yangın alarm sistemlerinde kullanılan bir tür ısı dedektörüdür. Sabit sıcaklık dedektörleri, belirli bir sabit sıcaklık değerinin üzerine çıkıldığında yangın alarmını tetikleyen cihazlardır. Yangının erken aşamalarında meydana gelen sıcaklık artışını algılayarak hızlı ve güvenilir bir şekilde alarm verirler.
Çalışma prensibi: Sabit sıcaklık dedektörleri, içerisinde termistör veya termoelement gibi sıcaklık değişikliklerine duyarlı malzemeler bulunan cihazlardır. Bu malzemeler, sıcaklık değiştiğinde elektrik direnci veya potansiyel farkı gibi özelliklerinde değişiklikler gösterirler. Dedektör, genellikle bir ısı algılama elemanı (termistör veya termoelement) ve bu elemanın çıkış değerlerini işleyen bir devre veya yangın alarm paneli içerir.
Isı dedektörleri, çevredeki sıcaklığı sürekli olarak izlerler. Belirlenen sabit sıcaklık eşiğine ulaşıldığında, dedektör alarmı tetikler ve yangın alarm paneline yangın sinyali gönderir. Bu eşik değeri, yangının algılanmasını istediğimiz kritik bir sıcaklık değerine göre ayarlanır. Örneğin, tipik bir sabit sıcaklık dedektörü 60°C, 70°C veya 80°C gibi bir sıcaklık eşiği ile ayarlanabilir. Sıcaklık dedektörleri sabit sıcaklık ve kombine sıcaklık olmak üzere ikiye ayrılır. Sabit sıcaklık dedektörleri, ortam sıcaklığının (EN54-5 standardının belirlediği eşik değer olan) 60°C'yi geçmesi durumunda algılama yapar. Kombine sıcaklık dedektörleri ise ortam sıcaklığı 60°C'yi geçtiğinde veya sıcaklık artışı bir dakikada 30°C'den fazla olduğunda algılama yapar.
Sıcaklık dedektörünün seçimi EN 54-14 Standardının 6.5 ve 6.5.2 bölümünde yer alan şartlara göre yapılır.Genellikle mutfaklar, çay ocakları, otopark, ütü odası, çamaşırhane vb. ortamda buhar, toz, duman partikülleri bulunan mahallerde kullanılır. Bu tip mahallerde duman dedektörü kullanılması önerilmez, çünkü ortamdaki buhar, toz, duman gibi partiküller duman dedektörlerinin asılsız alarm vermesine neden olabilir.
Yangın algılama sistemlerinde uygun dedektör seçimi kadar dedektörün doğru projelendirilmesi de oldukça önemlidir. Sıcaklık dedektörlerinin yerleşimi ise EN 54-14 Standardının 6.5, 6.5.2.1 bölümünde yer alan şartlara göre yapılır. Asılsız alarmları önlemek için EN 54-14 Standardının Ek A.2.2 maddesinde yer alan bilgiler doğrultusunda seçim ve yerleşim yapılır. EN 54-14 standardı 6.5.2.1 maddesine göre sıcaklık dedektörlerinin algılama yarıçapı 4.5 metredir. Tavan yüksekliğinin maksimum 7,5 metre olduğu mahallerde kullanılabilir. Ayrıca dedektörün kullanılacağı mahalde ölü alan kalmayacak şekilde yerleşim yapılması gerekmektedir.
Detaylı Açıklama:
-
Isı Algılama Elemanı: Sabit sıcaklık dedektörlerinin temel bileşeni, sıcaklık değişikliklerini algılayan termistör veya termoelementtir. Termistörler, sıcaklık arttıkça elektrik direnci düşen malzemelerdir. Termoelementler ise sıcaklık değişiklikleri sonucunda potansiyel fark oluşturan iki farklı metal arasındaki termoelektrik etkiyle çalışırlar.
-
Ayarlanabilir Sıcaklık Eşiği: Sabit sıcaklık dedektörleri, yangın alarmı için tetiklenecek sabit bir sıcaklık değerine sahiptir. Bu sıcaklık eşiği, dedektörün çalıştığı ortamın gereksinimlerine göre ayarlanabilir. Örneğin, yangın tehlikesinin olduğu durumda genellikle 60°C veya 70°C gibi bir eşik değeri belirlenebilir. Sıcaklık değeri, dedektörün üzerinde veya yangın alarm paneli üzerinde ayarlanabilir.
-
Alarm Verme Mekanizması: Sabit sıcaklık dedektörleri, sıcaklık eşiğine ulaşıldığında elektriksel sinyal veya verici devreleri aracılığıyla alarm sinyalini aktive ederler. Bu sinyal, yangın alarm paneline iletilir ve alarm paneli, alarm durumunu belirten sesli ve/veya görsel uyarıları tetikler. Aynı zamanda, yangın alarm paneli, yangın alarmını izleyen kişileri veya güvenlik görevlilerini uyarmak için bağlı olduğu alarmlı iletişim sistemleri üzerinden bildirim gönderebilir.
-
Güç Kaynağı: Sabit sıcaklık dedektörleri genellikle yangın alarm sistemine entegre olarak çalışır ve bu sistemden güç alır. Yangın alarm sistemleri, genellikle kesintisiz güç kaynağına sahip olduğundan, dedektörlerin güç kaynağı kesilse bile çalışmaya devam edebilirler.
Şimdi sabit sıcaklık dedektörlerinin çalışma prensibini bilimsel ve teknik detaylarla açıklayalım.
Sabit sıcaklık dedektörleri, elektromekanik özelliklere sahip ısı dedektörlerinin bir alt sınıfını oluşturur. Bu dedektörler, yangın alarm sistemlerinde kullanılarak belirli bir sıcaklık eşiğine ulaşıldığında alarm tetikleyen cihazlardır. Bilimsel açıdan çalışma prensipleri, içerisindeki sıcaklık algılama elemanları ve bu elemanların termal özellikleriyle ilgilidir.
- Sıcaklık Algılama Elemanları: Sabit sıcaklık dedektörlerinde sıcaklık algılaması, termistörler veya termoelementler kullanılarak gerçekleştirilir.
a. Termistörler: Termistörler, sıcaklıkla birlikte elektriksel direnci değişen özel malzemelerdir. Isı arttıkça, termistörün elektriksel direnci azalır ve bu değişim belirli bir ölçüm aralığında gerçekleşir. Termistörler, PTC (pozitif sıcaklık katsayılı) ve NTC (negatif sıcaklık katsayılı) olarak iki türde gelir. NTC termistörler, sıcaklık arttıkça direnci azalır ve yangın durumunda kullanılan sabit sıcaklık dedektörlerinde genellikle NTC tipi tercih edilir.
b. Termoelementler: Termoelementler, iki farklı metalin birleştirilmesiyle oluşturulan ve sıcaklık farklarından dolayı bir elektrik potansiyel farkı oluşturan cihazlardır. Termoelementler, sıcaklık değişimlerine karşı oldukça duyarlıdır ve yüksek sıcaklık aralıklarında çalışabilirler.
- Termal Özellikler: Sabit sıcaklık dedektörlerinin belirli bir sıcaklık eşiğini algılamasını sağlayan ana faktör, içerisindeki termistör veya termoelementin direnç veya potansiyel farkındaki değişikliklerdir. Bu termal özellikler, dedektörün üzerinde veya yangın alarm panelinde ayarlanabilir. Örneğin, bir sabit sıcaklık dedektörünün sıcaklık eşiği 60°C olarak ayarlandığında, dedektör ortam sıcaklığı bu değeri aştığında alarm tetiklenir.
Çalışma Aşaması:
-
Sabit sıcaklık dedektörü, yangın alarm sistemine entegre edilmiş bir cihazdır ve çevresindeki ortamın sıcaklık değişimlerini sürekli olarak izler.
-
İçerisindeki termistör veya termoelement, çevredeki sıcaklık arttıkça veya azaldıkça bu değişime uygun olarak elektriksel direnç veya potansiyel farkında değişiklikler gösterir.
-
Dedektör, belirlenen sabit sıcaklık eşiğine (örneğin, 60°C) ulaşıldığında bu durumu algılar.
-
Sıcaklık eşiği aşıldığında, dedektör, alarm durumunu belirten bir sinyal üretir ve bu sinyali yangın alarm paneline gönderir.
-
Yangın alarm paneli, dedektörden gelen alarm sinyalini alır ve buna uygun olarak yangın alarmını tetikler. Alarm paneli, yangının erken aşamalarında belirli bölgelerde yangın alarmını sesli ve görsel olarak bildirebilir veya uygun güvenlik protokollerini devreye sokarak güvenlik görevlilerini uyarabilir.
Sabit sıcaklık dedektörleri, yangın alarm sistemlerinin önemli bir parçası olarak yangın tehlikesini tespit ederek yangının erken aşamalarında müdahale edilmesine ve ciddi hasarların önlenmesine yardımcı olurlar.
Sıcaklık Algılayıcı Dedektörler Nelerdir? ve Nasıl Çalışır?
Ortam sıcaklığının daha önceden tasarlanmış olduğu sıcaklık değerinin üzerine çıkması ya da ani sıcaklık değişim durumları algılayarak yangın paneline ihbar veren dedektör tipidir.
Sabit Sıcaklık 60°C Dedektörleri: Sensörün 60°C yi algılaması durumunda yangın ihbar santraline bildirim gönderir. Genellikle çay ocakları, kazan daireleri gibi yerlerde kullanılmaktadır.
Sabit sıcaklık 90°C Dedektörleri: Sensörün 90°C yi algılaması durumunda yangın ihbar santraline bildirim gönderir. Genellikle mutfak ve fırınlarda kullanılmaktadır.
Sıcaklık Artış Hızını Kontrol Eden Dedektörleri: Sıcaklığın hızlı artışlar yarattığı durumlarda algılama yapan ve yangın ihbar santraline bildirim yapan sensörlerdir. Genellikle kapalı otopark ve yükleme alanlarında kullanılmaktadır.
Kombine Sıcaklık Dedektörleri: Adından da anlaşılacağı gibi hem anlık sıcaklık kontrolü yapan hemde sıcaklık artış hızını takip eden tipteki dedektörlerdir. Firmadan firmaya farklılık gösterse dahi dedektörün 1 dakika içerisinde 30°C lik bir sıcaklık farklı algılaması ya da ortam sıcaklığının 60° ye çıkması durumunda yangın ihbar santraline sinyal göndermektedir.
Lineer (Kablo) Tipi Dedektör: Kablo görünümünde olan ve genellikle elektrik ekipmanlarının üzerinde kullanılan dedektörlerdir. Bu dedektörler dışarıdan bakıldığında kablo gibi göründüğünden kablo tipi dedektör olarakta adlandırılmaktadır. Sistem içerisinde iki iletken bulunan ve dışı kaç dereceye kadar dayanması isteniyorsa o dereceye kadar dayanabilen polymer izoleden oluşmaktadır. Normalde iki iletken açık devre olacak şekilde ortada ısıyla eriyecek polymer izoleden oluşmaktadır. Sıcaklıkla beraber polymerin erimesiyle kablolar birbirine değerek kısa devre durumuna geçer. Bu durumda yangın algılama paneline sinyal göndermektedir. En büyük özelliği kötü ortam koşullarından etkilenmemesidir. Diğer tipteki dedektörlerden farklı olarak toz, duman ve nemden etkilenmemektedir. Genellikle kablo tavaları, trafolar, jeneratörler, motor gövdelerindeki sıcaklık kontrolü yapmak için kullanılmaktadır. Kablo tipi dedektör 1 kez aktif olsa dahi bir daha kullanılamamaktadır. Tekrar algılama yapabilmesi için daha önceden kısa devre haline dönen yer bulunarak değiştirilmelidir.
Lütfen Bekleyiniz
Lütfen sorgulamak istediginiz siparişe ait kayıtlı mail adresinizi ve sipariş numaranızı giriniz.